آشنایی با طناب‌های دریایی و انواع آن‌ها

طناب‌های دریایی بر اساس جنس الیاف به کار رفته در آن‌ها، از نظر ساختمان، از لحاظ استحکام و عوامل دیگر دسته‌بندی می‌شوند و همین عوامل تفاوت‌هایی را در آن‌ها ایجاد می‌کند. همچنین، این طناب‌ها نام‌های مختلفی دارند؛ به طور مثال طناب‌هایی که روی کشتی یافت می‌شوند و محیط آن‌ها بیش از یک اینچ است، Rope نامیده می‌شوند. در صورتی که طنابی قطری کمتر از این میزان داشته باشد به آن ریسمان یا Cord  ، بند یا Line، نخ یا String و یا ریسمان چند لایه (Twin) گفته می‌شود و به طور معمول دارای قطری در حدود 12 میلی‌متر خواهد بود. نخ یا Thread نیز به طناب‌هایی گفته می‌شود که از ریسمان نازک‌تر هستند و دارای قابلیت انعطاف‌پذیری و بسیار نرم هستند.

طناب‌های دریایی از نظر جنس

طناب‌های دریایی از نظر جنس به دو گروه طناب‌های الیاف طبیعی و طناب‌های الیاف مصنوعی طبقه‌بندی می‌شوند.

طناب‌های تولید شده با الیاف طبیعی

طناب‌های تولید شده با الیاف طبیعی معمولا شامل طناب‌های پنبه‌ای، طناب‌های کنفی، طناب‌های مانیلا و غیره هستند که هر یک را به اختصار شرح می‌دهیم:

• طناب مانیل

  : این طناب از الیاف برگ گیاه موز لیفی که مشابه درخت موز است، تولید می‌شود. جالب است بدانید این گیاه در کشور فیلیپین کشت می‌شود و از طریق بندر مانیل در این کشور به دیگر مناطق جهان صادر می‌شود. هر چه الیاف استخراج شده تمیزتر باشد، کیفیت طناب تولید شده نیز بالاتر خواهد بود. الیاف این درخت به صورت طبیعی دارای رنگ طلایی متمایل به قهوه‌ای است. از ویژگی‌های طناب مانیل می‌توان به مقاومت، قدرت زیاد، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر فرسایش ناشی از عوامل جوی مختلف و نیز مقاومت در برابر آب شور اشاره کرد. از کاربردهای طناب مانیل می‌توان استفاده جهت نقل و انتقال سبک در دریا، جابجایی لوازم سنگین و کار در قایق را نام برد.

• طناب سیسال:

  این طناب از برگ گیاه گل خنجری بی‌خار که از تیره کاکتوس‌هاست، تولید می‌شود. محل رشد این گیاه کشورهایی نظیر کنیا، برزیل، تانزانیا، جاوه، ماداگاسکار و هائیتی است. این گیاه به صورت طبیعی مویی شکل و به رنگ کهربایی یافت می‌شود. طناب سیسال همانند طناب مانیل پرقدرت است، اما طناب مانیل از نظر دوام، مقاومت در برابر فرسایش و عوامل جوی و نیز انعطاف‌پذیری عملکرد بهتری دارد. در نتیجه، در صورت استفاده از طناب سیسال، به طور منظم باید علائم فساد و پوسیدگی آن را بررسی کرد.

• طناب نارگیل:

  این طناب از الیاف پوست درخت نارگیل در سریلانکا ساخته می‌شود. الیاف این گیاه مویی و بسیار نازک هستند و رنگ قهوه‌ای دارند. جالب است بدانید طناب نارگیل از نظر استحکام از جمله ضعیف‌ترین طناب‌ها محسوب می‌شود و قدرت طناب نارگیل چیزی در حدود نصف قدرت طناب‌های سیسال و مانیل، با اندازه یکسان است.

• طناب‌های کنفی:

  این نوع طناب، از الیاف ساقه گیاه کنف یا شاه دانه تولید می‌شود. گیاه کنف در کشورهایی از جمله ایتالیا، روسیه، چین، امریکا، نیوزیلند و هند رشد می‌کند. الیاف کنف در مقایسه با الیاف سیسال و مانیل، بسیار نرم‌تر است و کیفیت این الیاف به نوع خاکی که گیاه در آن می‌روید بستگی زیادی دارد. طناب‌های كنفي، در مقایسه با طناب‌های مانيل وزن بیشتری دارند و از لحاظ انعطاف‌پذیری، کیفیت و مقاومت، عملکرد بهتری دارند. طناب‌های کنفی به دلیل این که از نظر اقتصادی مقرون به‌صرفه نیستند، کاربرد کمتری دارند.

طناب‌های تولید شده با الیاف مصنوعی

 طناب‌های تولید شده از الیاف مصنوعی در مقایسه با طناب‌های طبیعی دارای ویژگی‌هایی از قبیل انعطاف‌پذیری، وزن پایین‌تر و استحکام بیشتر هستند. این نوع طناب‌ها از مواد مصنوعی نظیر نایلون (پلی آمید)، پلی استر (با نام‌های تجاری تریلین، داکرون، ترويرا و ترلنكا)، پلی اتیلن و پلی پروپیلن ساخته می‌شوند. اشتباه رایجی که در میان کاربران این نوع طناب‌ها وجود دارد این است که تمامی طناب‌های مصنوعی را با عنوان نایلون می‌خوانند، اما حقیقیت این است که این طناب‌ها هر یک ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند، از این رو کاربردهای آن‌ها نیز گوناگون است.

ويژگي‌هاي طناب‌هاي تولید شده با الیاف مصنوعي

طناب‌هاي تولید شده با الیاف مصنوعي، نسبت به طناب‌هاي تولید شده با الیاف طبيعي، دارای قدرت بیشتری هستند. اما مواد مصنوعی که این طناب‌ها با آن تولید می‌شوند، نقطه ذوب پایینی دارند، به طور مثال دمای ذوب پلی اتیلن135 درجه و دمای ذوب پلی استر و پلی آمید 260 درجه سانتی‌گراد است.

چگونه طناب‌هاي مصنوعي را شناسایی کنیم؟

برخی از طناب‌های مصنوعی از نظر ظاهری شباهت زیادی دارند، از این رو برای تشخیص نوع آن‌ها بهتر است به الیاف مشخصی که در ساخت آن‌ها وجود دارد توجه کنیم. به طور مثال طناب‌های ساخته شده از پلی آمید و پلی استر شباهت زیادی به یکدیگر دارند، اما طناب پلی آمید با قطر بیش از 10 میلی متر، در یکی از رشته‌های خود دارای الیافی قرمز رنگ است که می‌توان در سطح طناب آن را مشاهده کرد. طناب پلی استر با قطر بیش از 10 میلی متر نیز در یکی از رشته‌ها دارای الیاف سبز رنگی در سطح طناب است. طناب‌های پلی اتیلن نیز به طور کامل به رنگ قرمز روشن هستند. طناب‌های پلی پروپیلن علاوه بر رنگ ظاهری، مویی شکل هستند.

بد نیست بدانید طناب‌هاي مصنوعي در حلقه‌هاي ۲۲۰ متري توليد مي‌شوند؛ بجز طناب پارافيل كه در حلقه‌های ۳۰۰ متری ساخته می‌شود.

آشنایی با طناب‌های سيمی

طناب‌های سیمی همانند طناب‌های طبيعی و مصنوعی از تار، نخ و رشته تشکيل شده‌اند. انعطاف‌پذیری طناب‌های سیمی بستگی زیادی به میزان طول تارهای آن دارد. در طناب‌های سیمی وجود مغزی از جنس کنف یا فلز موجب انعطاف‌پذیری بیشتر و کاهش اصطکاک تار، نخ و رشته‌های طناب سیمی با یکدیگر خواهد شد.

تارهای به کار رفته در تولید  طناب‌های سيمی شامل تار فلزی با کربن زیاد، تارهای فلزی سخت، تارهای ضد زنگ و تارهای برنزی هستند.

به طور معمول هر رشته طناب سيمی، از چندین تار سيمی نرم تشکیل می‌شود که به صورت چپ‌گرد به دور مغزی کنفی يا فلزی بافته می‌شوند و سپس رشته‌ها به تعداد مورد نیاز به صورت راست‌گرد به دور مغزی کنفی اصلی بافته شده و در نهایت یک طناب سیمی به‌وجود می‌آید.

طناب‌های سيمی و اليافی

در طناب‌های سیمی و الیافی هر رشته سيمی توسط الياف گياهی یا الیاف مصنوعی پوشانده شده و بافته می‌شود. اين نوع طناب‌ها در کشتی‌های ماهي‌گيری و کشتی‌های کابل‌کش کاربرد دارند.