بازی نفتی عربستان سعودی

بازی نفتی عربستان سعودی

به گزارش پلیمرمال، به نقل از دنیای اقتصاد، پس از اعلام رسمی عدم تمدید معافیت از تحریم خرید نفت ایران، رئیس جمهور ایالات متحده، دو کشور امارات متحده و عربستان سعودی را همراهان امریکا در جهت توقف روند صادرات جمهوری اسلامی معرفی کرد. به گفته ترامپ، عربستان سعودی و متحدانش در منطقه، کاهش عرضه نفت ایران را جبران خواهند کرد، اما دولت عربستان هنوز هیچ اقدامی در جهت افزایش عرضه نفت و پر کردن جای خالی نفت ایران در بازار انجام نداده است. در ماه گذشته میلادی، عربستان سعودی روزانه 74/9 میلیون بشکه نفت تولید کرده که حدود 600 هزار بشکه کمتر از سقف مجاز بر اساس توافق اوپک پلاس است. بعلاوه، از زمان پایان مهلت معافیت‌های نفتی، عربستان هیچگونه افزایشی در عرضه نفت نداشته است.

پس از اعلام امریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت از تحریم خرید نفت ایران، عربستان بارها اعلام کرده است که میزان تولیدات نفت این کشور فقط جوابگوی نیاز بازار خواهد بود. طبق گفته وزیر انرژی عربستان سعودی، در حال حاضر در بازارهای جهانی، نشانی از کمبود نفت دیده نمی‌‌شود و اوپک می‌تواند پاسخگوی تقاضای جهانی نفت باشد. وزیر انرژی عربستان سعودی، رشد تولید و افزایش ذخایر استراتژیک ایالات متحده در هفته‌های اخیر را دلیل ادعای خود اعلام کرد.

اواخر سال گذشته میلادی (2018)، کشورهای عضو اوپک متعهد شدند تا تولیدات نفت خود را در نیمه اول سال جاری 2/1 میلیون بشکه در روز کاهش دهند. اوپک و متحدانش قرار است در 25 ژوئن نشستی در وین داشته باشند تا بر سر تمدید یا لغو این توافق تصمیم‌گیری کنند.

شایان ذکر است که عربستان بلافاصله پس از خروج ایالات متحده از برجام و اعلام بازگشت تحریم‌ها، با امریکا همراه شد و تولیدات نفت خود را افزایش داد، اما چرا این روزها و در دور جدید تحریم‌ها، سعودی‌ها محتاط‌تر از قبل شده‌اند؟ در ادامه به دلایل این موضوع خواهیم پرداخت.

بی‌اعتمادی عربستان به ترامپ

همانطور که قبلا اشاره کردیم، پس از خروج ایالات متحده از برجام و تمدید تحریم‌ها علیه ایران، عربستان تولیدات و عرضه نفت خود را افزایش داد، اما در نهایت با خلف وعده ترامپ روبرو شد. طبق این توافق، عربستان تولیدات نفت خود را به 11 میلیون بشکه در روز رساند، اما در این میان رئیس جمهور ایالات متحده بدون هماهنگی سعودی‌ها، 8 کشور را از تحریم‌ها علیه خرید نفت نفت ایران معاف اعلام کرد. کاهش تقاضا و افزایش تولیدات نفت عربستان و سایر اعضای اوپک پلاس، در کنار این تصمیم ایالات متحده، منجر به افت شدید قیمت نفت و سبب خشم عربستان سعودی شد. به همین دلیل از نظر کارشناسان، عدم اعتماد عربستان به ترامپ سبب شده تا این کشور قبل از مشاهده افت عرضه نفت ایران و افزایش تقاضا در بازار، تولیدات خود را افزایش ندهد.

دور زدن تحریم‌ها

از دیگر دلایل عدم افزایش تولید و عرضه نفت عربستان می‌توان به توانایی ایران در دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت با وجود فشار‌ها و تحریم‌های ایالات متحده اشاره کرد. از نظر بیشتر کارشناسان، ایران می‌تواند اقداماتی انجام دهد تا بخشی از نفت خود را با وجود تحریم‌ها به فروش برساند و هدف ایالات متحده برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران غیرممکن است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، در حال حاضر و در شرایط کنونی، صادرات ایران روزانه در حدود 500 هزار بشکه برآورد شده است. علاوه بر این، خبرهایی نیز مبنی بر خرید نفت ایران توسط چین همچنان به گوش می‌رسد. مادامی که ایران در این سطح نفت خود را صادر می‌کند، نیازی به افزایش تولید و عرضه نفت عربستان برای جایگزینی نفت ایران و جبران کمبود عرضه نیست.

نگرانی از افزایش تنش‌ها در منطقه

بنا به گفته کارشناسان، تا به حال هیچ یک از کشورهای نفتی چنین تحریم‌هایی را تجربه نکرده است و فشارهای ایالات متحده علیه ایران بی‌سابقه بوده است. به دلیل این که هدف ترامپ از پای درآوردن اقتصاد ایران است، احتمال بالا گرفتن تنش‌ها در منطقه وجود دارد. از این رو، افزایش عرضه و تولید نفت توسط کشورهای دیگر می‌تواند به معنای اعلام جنگ علیه ایران و همراهی با ترامپ قلمداد شود. در نتیجه، عربستان سعودی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تمایل ندارند شاهد وقوع جنگ در منطقه باشند، از این رو مواضع محتاطانه‌تری اتخاذ کرده‌اند.

فشار اقتصادی عربستان سعودی

افزایش تولید و عرضه نفت در شرایطی که تقاضا و نیاز در بازار بالا نباشد، موجب کاهش قیمت نفت خواهد شد. عربستان می‌داند که اگر تولیدات نفت خود را افزایش دهد، موجب نامتعادل شدن بازار و کاهش قیمت نفت خواهد شد و این موضوع مورد علاقه آنان نیست.

 عربستان سعی دارد با عدم افزایش تولیدات نفت خود، قیمت‌ها را در همین سطح نگه دارد و پس از بالا رفتن بهای نفت، عرضه نفت خود را افزایش دهد. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، عربستان برای جبران بودجه سال جاری خود نیاز دارد تا نفت خود را به قیمت 85 دلار به فروش برساند. نیاز عربستان به قیمت‌های بالاتر نفت سبب شده است تا نسبت به افزایش عرضه و جایگزین کردن نفت ایران محتاطانه و با حساسیت بیشتری عمل کند.  

احتمال کاهش تقاضا

از دیگر عواملی که احتمال می‌رود عربستان سعودی تمایلی به افزایش تولید و عرضه نفت خود نداشته باشد، پیش‌بینی‌های این کشور مبنی بر کاهش رشد تقاضا برای نفت است. در هفته‌های اخیر، جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین سبب شده تا برآوردها از رشد تقاضا برای نفت کاهش یابد. برآوردهای آژانش جهانی انرژی و اوپک نیز از کاهش حجم تقاضای نفت در آینده خبر می‌دهد. با این شرایط، این سوال مطرح خواهد شد که عربستان سعودی تا چه زمانی مواضع خود را حفظ می‌کند و تولیدات نفت خود را افزایش نخواهد داد؟