پلى بوتيلن ترفتالات یا PBT؛ معرفی، خواص و کاربردها
پلى بوتيلن ترفتالات از جمله پلیمرهای مهندسی گرمانرم با وزن مولکولی بسیار بالاست که کابردهای فراوانی در صنایعی نظیر صنایع الکترونیکی و الکتریکی، ساخت قطعات خودرو و تولید تجهیزات صنعتی دارد.
خواص پلى بوتيلن ترفتالات
این پلی استر گرمانرم داری ویژگیها و خواص فراوانی است که در زیر به آنها می پردازیم:
• استحکام بالا
• عایق الکتریکی
• قالبگیری آسان
• مقاومت مکانیکی بالا
• کریستالیزه شدن سریع
• تقویت شدن با الیاف پشم شیشه
• مقاومت بالا در برابر حلالها و مواد شیمیایی
• جذب آب پایین
پلى بوتيلن ترفتالات در مقایسه با پلیاتیلن ترفتالات، مقاومت حراراتی، سختی و دمای گذار شیشهای پایینتری دارد، اما مقاومت ضربهای و فرآیندپذیری آن کمی بهتر است.
پلى بوتيلن ترفتالات در برابر آب گرم (60 درجه) حساس است و در صورت قرار گرفتن در محیط باز، باید در برابر اشعهها از آن محافظت شود. اضافه کردن افزودنیها میتواند انعطافپذیری و حساسیت پلى بوتيلن ترفتالات را در برابر UV بهبود بخشد. همچنین، دمای ذوب پلى بوتيلن ترفتالات، 223 درجه سانتی گراد است.
گریدهای مختلف پلی بوتیلن ترفتالات کدامند؟
• PBT با پیچش اندک
• PBT چقرمه شده
• گرید تزریق
• رزین گرید دیر سوز
کاربردهای گوناگون پلى بوتيلن ترفتالات
پلى بوتيلن ترفتالات به دلیل خواص مختلفی که دارد و در بالا به آنها اشاره کردیم، کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. پلى بوتيلن ترفتالات در حال جایگزین شدن با ورقهای پیویسی است و موارد مصرف آن روز به روز در حال افزایش است.
• ساخت قطعات خودرو نظیر چراغهای جلو، برف پاککن، ترمز، باک، سپر و بخش احتراق موتور خودرو
• کاربرد آن در صنایع الکتریکی و الکترونیکی از جمله تولید و ساخت سوئیچها، بدنه فیوز، رابطها، قطعات تلفن، دوشاخه برق، عایق کابل و سیم و لامپهای کم مصرف
• تولید کابلهای فیبرهای نوری
• تولید قطعات لوازم خانگی از جمله قطعات جارو برقی، آسیاب برقی، سشوار، دسته اتو و توسترها
• تولید قطعات درب و پنجره
• ساخت بدنه پروژکتورهای استادیومهای ورزشی و فیلمبرداری
پلى بوتيلن ترفتالات چگونه تولید میشود؟
برای تولید پلى بوتيلن ترفتالات، از دو روش استریفیکاسیون بوتان دیال و تبادل استری با DMT، استفاده میشود. هر دو روش تولید، واکنش استریفیکاسیون و تبادل استری، تعادلی است و سرعت آنها به سرعت حذف آب و متانول بستگی دارد. بهدلیل فرارتر بودن متانول، سرعت تبادل در روش استری بالاتر از استریفیکاسیون است.
مراحل تولید پلى بوتيلن ترفتالات عبارتند از:
- مرحله تبادل استری که اولین مرحله تولید است و در آن DMT و BDO با یکدیگر واکنش میدهند.
- مرحله پیشپلیمریزاسیون که در آن از طریق خروج BDO پلیمری با وزن مولکولی پایین بدست میآید.
- مرحله پلیمریزاسیون که در آن پلیمر با وزن مولکولی بسیار بالا تولید میشود تا موارد کاربری آن افزایش یابد.
- مرحله پلیمریزاسیون حالت جامد که در آن محصولی با جرم مولکولی و مقاومت بسیار بالا تولید میشود. در این مرحله، جهت بلورینه شدن پلیمر، آن را بهصورت چیپس درمیآورند و در راکتور حرارت میدهند.
بازار پلى بوتيلن ترفتالات یا PBT
پلى بوتيلن ترفتالات بهدلیل دارا بودن مقاومت حراراتی و مقاومت شیمیایی بالا، خزش و فرآیندپذیری مطلوب، کاربردهای گسترده و متنوعی دارد. بیشترین کاربرد پلى بوتيلن ترفتالات در تولید پلاستیکهای مهندسی و رزینهای ترموپلاستیک است. از این رو، بیشترین مورد مصرف این پلیمر، در صنایع خودروسازی و ساخت قطعات الکتریکی، الکترونیکی و تجهیزات ارتباطی است. علاوهبر اینها، پلى بوتيلن ترفتالات در تولید لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی نیز کاربرد دارد.