آشنایی با بیوپلاستیک ها
بیوپلاستیک ها، مواد پلاستیکی هستند که از ترکیبات شیمیایی میکروب ها، باکتری ها یا گیاهان حاصل می شوند. بیوپلاستیک ها در مقایسه با پلاستیک های سنتی تولید شده از مواد نفتی، زیست‌تخریب پذیر بوده و از منابع تجدیدپذیر به دست می آیند.
همانطور که می دانید، پلاستیک ها کاربرد های فراوانی در صنایع مختلف دارند و نقش مهمی در زندگی مدرن امروزی ایفا می کنند. از آن جا که بیشتر پلاستیک های فعلی از نفت حاصل می شوند و در نتیجه تجزیه پذیر نیستند، از بین بردن آن به یک مسئله جدی زیست محیطی تبدیل شده است. بعلاوه، به دلیل محدود بودن و غیر قابل احیا بودن ذخایر منابع نفت، تولید پلاستیک حاصل از آن، این روزها مقرون به صرفه نیست، بنابراین بیوپلاستیک ها جایگزینی مناسب و حامی محیط زیست برای پلاستیک های معمولی و سنتی خواهند بود.
تاریخچه بیوپلاستیک
پلی هیدروکسی بوتیرات یا PHB اولین بیوپلاستیک تولید شده است که در سال 1926 توسط موریس لمونی فرانسوی کشف شد. به دلیل این که در زمان کشف نخستین بیوپلاستیک، نفت ارزان و فراوان یافت می شد، توجه چندانی به آن نشد. اما در نیمه دهه 1970 بحران نفت موجب شد تا علاقه مندی برای یافتن جایگزین مناسبی برای محصولات نفتی، افزایش یابد. در اواخر قرن بیستم، محققان توانستند با استفاده از فناوری DNA و ژنتیک مولکولی، انواع بیوپلاستیک ها را برای کاربردهای مختلف تولید کنند.
امروزه بیوپلاستیک ها مصرف چندانی در تولید جهانی پلاستیک ندارند. پیشرفت‌های مهندسی در آینده ممکن است قابلیت تولید این ماده را افزایش دهد و موجب کاهش هزینه های تولید آن شود. در عصری که با کاهش منابع و افزایش قیمت نفت مواجهیم و از طرفی دیگر آگاهی افراد راجع به محیط زیست در حال افزایش است، احتمال رشد و توسعه بازار بیوپلاستیک ها در آینده نزدیک وجود دارد.
بیوپلاستیک‌ها چه کاربردهایی دارند؟
• کاهش مصرف کربن
• صرفه جویی در انرژی تولید
• عدم استفاده از مواد غیر قابل تجدید در فرایند تولید
• کاهش ضایعات و آلودگی‌های زیست‌محیطی
• عدم وجود مواد افزودنی مضر برای سلامتی در آن‌ها
• عدم تغییر عطر و طعم مواد غذایی توسط آن‌ها
کاربرد بویپلاستیک‌ها چیست؟
بیوپلاستیک ها در بخش‌های مختلف صنعت به کار می روند از جمله:
• صنایع پزشکی و دارویی
• صنایع غذایی
• صنایع نساجی
• صنایع بسته بندی
• تولید اسباب بازی
• دنیای مد و فشن (الیاف طبیعی)
• تولید کیسه‌های خرید حامی محیط زیست
نجات محیط زیست با بیوپلاستیک ها
در برخی کشورها مانند بنگلادش، استفاده از کیسه های یک بار مصرف به دلیل این که لوله های فاضلاب را می گیرند و باعث وقوع سیل می شوند، ممنوع شده است. همچنین، در اروپا روی کیسه های یک بار مصرف مالیات اعمال شده است. بعلاوه، زباله های پلاستیکی هر ساله موجب مرگ و میر گونه‌های مختلف جانوران آبزی از جمله نهنگ ها و لاک پشت های دریایی می شود. امروزه موضوع جزیره‌های مملو از زباله های پلاستیکی به یک مسئله زیست محیطی جدی تبدیل شده است.
برای حل این مسئله، استفاده از بیوپلاستیک ها بعنوان جایگزینی مناسب برای پلاستیک های سنتی و یک بار مصرف توصیه می شود. برخی بیوپلاستیک ها پلیمرهایی هستند که از محصولات کشاورزی، سلولز، سیب زمینی و ذرت به دست می آیند.
