نه به ارسال پلاستیک به کشورهای فقیر

در تاریخ دهم ماه می، بیش از 180 کشور جهان در ژنو توافق کردند تا ضایعات پلاستیک زیانبخش را نیز به کنوانسیون بازل اضافه کنند؛ کنوانسیون بازل یک توافق نامه بین‌المللی جهت کنترل نقل و انتقال زباله‌ها و پسماندهای خطرناک به خارج از مرزهای کشورهاست.

بر اساس این توافق‌نامه صادرکنندگان پسماندها، ملزم هستند قبل از ارسال پسماندهای پلاستیکی غیرقابل بازیافت به کشورهای دیگر، از دولت آن کشور مجوز دریافت کنند. 

این مسئله اقدامی مهم و ضروری در جهت کنترل و کمک به بحران زباله‌های پلاستیکی در دنیا محسوب می‌شود، چرا که بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، امروزه در حدود 100 میلیون تن زباله پلاستیکی به اقیانوس‌ها راه یافته‌اند.

نقل و انتقال پسماندهای پلاستیکی در چین، بزرگترین واردکننده پسماندهای پلاستیکی در دنیا، در سال گذشته به مسئله‌ای بزرگ تبدیل شد و این کشور خرید پسماندهای پلاستیکی غیرصنعتی خود را متوقف ساخت. بر اساس تحقیقاتی که در سال گذشته منتشر شده، تا سال 2030 سیاست جدید چین بر آن است تا بیش از 120 میلیون تن پسماند پلاستیکی را جایگزین کند.

در پی این تغییر سیاست، سایر کشورهای منطقه آسیای شرقی نظیر تایلند، مالزی، ویتنام و اندونزی نیز به سرعت از واردات پسماندهای پلاستیکی که ظرفیت کنترل آن را ندارند خودداری کردند. بسیاری از کشورها نیز اقداماتی جهت توقف نقل و انتقال پلاستیک در بنادر خود انجام داده‌اند. در غرب، زباله‌های پلاستیکی در سن فرانسیسکو، انگلستان و کشورهای اروپایی در بنادر متوقف شده‌اند، زیرا صادرکنندگان آن‌ها به دنبال خریداران جدید هستند.

اگرچه اروپا بزرگترین صادر کننده زباله‌های پلاستیکی به حساب می‌آید، اما ایالات متحده کشوری است که بیشترین صادرات پلاستیک را انجام می‌دهد. اما به دلیل این که امریکا از اعضای توافق‌نامه بازل نیست، قوانین جدید می‌تواند به طور موثری از فروش پسماندهای پلاستیکی ایالات متحده به سایر کشورهای در حال توسعه جلوگیری کند.

به گزارش برخی از شرکت‌کنندگان در این جلسه، دولت امریکا با این توافق‌نامه مخالفت کرده‌ است و نظر آن‌ها این بوده است که کشورها بصورت داوطلبانه و بدون در نظر گرفتن قوانین و توافق‌نامه‌های این چنینی به طور موثرتری با آلودگی مواد پلاستیکی مقابله خواهند کرد.

کنوانسیون بازل توسط برنامه محیط زیستی سازمان ملل متحد ایجاد شده است و به دلیل عضو بودن 186 کشور دنیا و نیز اتحادیه اروپا، جامع‌ترین توافق‌نامه بین‌المللی محیط زیستی در زمینه پسماندهای خطرناک است.

بغیر از ایالات متحده، چندین کشور کوچک نیز این توافق‌نامه را امضا نکرده‌اند و یا به آن عمل نمی‌کنند. نام کامل این توافق‌نامه کنوانسیون بازل درباره کنترل انتقالات ترامرزی مواد زاید زیان بخش و دفع آنها است.